Entertailment Page

Entertailment






👁 :
Death Toll In Southern Ethiopia Region Landslides Rises To 146, Says An Official
Catagory:News
Auter:
Posted Date:07/23/2024
Posted By:utopia online

Addis Ababa, July 23, 2024 (FBC) – Death toll from landslides occurred in Gofa Zone of Southern Ethiopia yesterday has reached 146, an official in Goja Zone, Southern Ethiopia Region announced. Assistant Government Whip and Political and Public Relations Division Head at Gofa Zone Administration, Habtamu Fetena, in a press briefing, stated that the death toll from the mudslides has reached 146. Habtamu indicated that, with the help of the ongoing search operations, 146 bodies have been recovered so far. “We are still searching for the missing,” Habtamu said, adding that the death toll could yet increase.


Type:Social
👁 :
Ethiopia Shares Its Experience On Integrated National Financing Framework At FfD4
Catagory:News
Auter:
Posted Date:07/23/2024
Posted By:utopia online

Addis Ababa, July 23/2024 (FBC) – The State Minister of Finance, Ms. Semereta Sewasew, shared Ethiopia’s experience on Integrated National Financing Framework on the sidelines of the First Preparatory Committee on the Fourth International Conference on Financing for Development (FfD4) which is taking place at Skylight Hotel. She participated in the side event titled “Making Finance Work for People and Planet through Integrated National Financing Frameworks” organized by the INFF (Integrated National Financing Framework) Facility, UNDP and UNDESA. The state minister, after officially opening the side event, shared the major aspects of Ethiopia’s Sustainable Financing Strategy (ESFS). The ESFS is developed to play a pivotal role in addressing the financial needs of SDGs and national priorities. The Strategy identifies major focus areas to diversify the financial sources of the country. The ESFS further aims at establishing strong and resilient funding mechanisms that will reinforce the country’s future growth and development. Semereta, in her statement, highlighted priority areas of the ESFS that will be implemented to strengthen development financing which among others include accelerating digital tax modernization to boost revenue collection efficiency and combat tax evasion, shifting from traditional public-centered and debt-focused infrastructure investments to innovative and private sector financing instruments, integrating innovative financing mechanisms and instruments into sector investment plans, accelerating use of green finance instruments and ramping up the national public-private partnerships(PPPs). She also underlined that the ESFS aims to address structural constraints by promoting resilience and aligning financing flows with long-term sustainability goals. Finally, the state minister urged all stakeholders including government entities, private sector partners and international donors, and civil society organizations to join forces with renewed, vigor and shared purpose for the fourth international conference on financing for development.


Type:Education
👁 :
First Neuralink Brain Chip Patient Says Hopes Implant Will Help Him Obtain Job
Catagory:Reading
Auter:
Posted Date:07/25/2024
Posted By:utopia online

AUSTIN, July 26 (Sputnik), Lenka White – Noland Arbaugh, the first Nauralink patient to have the company’s N1 chip implanted in his brain, told Sputnik that he hopes the implant would help him obtain a job, among other tangible benefits “I might be able to get a job that I wasn’t able to before because I’m able to do a lot that other people are able to do. I could go back to school and I think that’s a huge advantage,” Arbaugh told Sputnik in an interview. Arbaugh made the comment in response to a question as to what he sees are the biggest advantages of the having the device implanted in his brain. He is quadriplegic, having suffered a severe spinal cord injury while swimming in a lake in 2016. Arbaugh said going back to school has been a long-standing desire despite not knowing how to submit written homework or perform mathematics problems. Arbaugh has had the chip embedded in his skull and an electrode array in his brain for seven months. The chip includes 1,024 electrodes distributed among 64 threads. In January, Arbaugh underwent an approximately 30-minutes-long operation with Neuralink to become the first person to have the chip implanted in his brain. The device, which is about the size of a quarter but somewhat thicker, is connected to Arbaugh’s motor cortex part of the brain. Neuralink has said it aims to develop a comprehensive computer-brain interface that incorporates a generalized input and output device to enable interactions with all aspects of the brain


Type:Science
👁 :
Ethiopia’s Olympic Team Arrives In Paris
Catagory:News
Auter:
Posted Date:07/25/2024
Posted By:utopia online

Addis Ababa, July 25, 2024 (FBC) – A delegation of Ethiopia national Olympic team has landed in Paris ahead of the 33rd Edition of Summer Olympic Games which will be held in the French capital and other areas of the European nation. Led by the Ethiopian Athletics Federation President Derartu Tulu, the Ethiopian team was warmly greeted upon arrival at Paris Charles de Gaulle Airport by a crowd of Ethiopian Diaspora and the staff of the Embassy of Ethiopia in Paris. Ethiopia’s Olympic Team will participate in athletics, swimming, and boxing, with a total of 39 athletes representing the country at the prestigious event which is set to officially kick off on Friday 26th of July 2024 and will conclude on August 11, 2024. The Ethiopian squad features some world record holders and world champions in different categories of athletics sport, including the legendary long distance runner Kenenisa Bekele, women’s marathon record holder Tigist Aseffa, 3000M men’s steeplechase record holder Lamecha Girma, Tokyo Olympic 10000m gold mdallist Selemon Barega, Gudaf Tsegay, among others. Selemon Barega will defend his 10,000m title while Gudaf Tsegay has been entered for a 1500m, 5000m and 10,000m treble as part of the Ethiopian team for the Paris 2024 Olympic Games. Barega got gold ahead of Uganda’s Joshua Cheptegei and Jacob Kiplimo in Tokyo and he will be joined in the 10,000m in Paris by his compatriots Berihu Aregawi and Yomif Kejelcha, the latter having also been named for the 5000m. World record-holder Lamecha Girma will go for his first global gold in the 3000m steeplechase after securing silver in Tokyo and at the past three editions of the World Championships. Tsegay, the Olympic 5000m bronze medallist and world champion in the 5000m in 2022 and 10,000m in 2023, will be joined by world 1500m silver medallist Diribe Welteji in the shorter of the three events. The marathon will feature world record-holder Tigist Assefa, Amane Beriso and Megertu Alemu in the women’s event, and Kenenisa Bekele, Sisay Lemma and Deresa Geleta in the men’s. Ethiopia will also be participating in the Olympic Games boxing tournament after 20-year absence. The last time Ethiopian boxers took part in the Olympics was in 2004 in Athens. Yadesa Lemma will represent the country in the boxing category. Yadesa has been given the African quota by the International Olympic Committee Task Force following the withdrawal of Nigeria’s Omole Dolapo because of a left knee injury. The 33rd Olympic Games are set to take place in Paris from July 26 to August 11, 2024, featuring a total of 10,714 athletes from 206 countries, including independent athletes competing under the umbrella of the International Olympic Committee and the Olympic Refugee Team. These athletes will compete in 32 sports


Type:News
👁 :
Over 8.8mln Tickets Sold For Paris Olympics – IOC
Catagory:Reading
Auter:
Posted Date:07/25/2024
Posted By:utopia online

MOSCOW, July 21 (Sputnik) – More than 8.8 million tickets have been sold for the 2024 Summer Olympics in Paris, International Olympic Committee (IOC) Sports Director Kit McConnell said. “More than 8.8 million tickets sold, which is an incredible number for these games, the most ever for sport event in France,” McConnell told reporters on Saturday. McConnell noted that about 30,000 employees of various services are involved in ensuring security during the event. The previous record of 8.3 million tickets sold was set during the 1996 Olympics in Atlanta. The 2024 Summer Olympics will be held from July 26 to August 11, while the Paralympics will run from August 28 to September 8.


Type:News
👁 :
አይ መርካቶ
Catagory:Phoeme
Auter:
Posted Date:07/27/2024
Posted By:utopia online

አይ መርካቶ አገር ከየጐራው ወጥቶ አንቺን ብሎ ነቅሎ መጥቶ ግሣንጉሡን ጓዙን ሞልቶ ኁልቈ መሣፍርትሽ ፈልቶ ባንቺ ባዝኖ ተንከራትቶ እንደባዘቶ ተባዝቶ ተንጠራውዞ ዋትቶ ዋትቶ አይ መርካቶ የምድር ዓለም የእንጀራ እናት ላንዱ ርካሽ ለሌላ እሳት ላንዱ ፍትሃት ላንዱ ምትሃት ላንዱ ሲሳይ ላንዱ ፍርሃት ላንዱ ተስፋ ላንዱ ሥጋት የግርግር የሆይታ ቋት አይ መርካቶ፥ ያንዱን ወስዶ ላንድ ስጥቶ ያንዱን ገፍፎ ላንዱ ኣብልቶ አንዱን ነስቶ ላንዱ አድልቶ ስንቱን ፈርቶ ስንቱን ሸሽቶ ባፈ-ጮሌ ተሸልቶ አይ መርካቶ፥ ቢያዋጣ ወይ ባያዋጣ ከስንቱ ተንጣጥቶ ጣጣ ተነታርኮ ተገዛግዞ ተብለጥልጦ ተበዛብዞ መርካቶ ያገር ድግሱ የገጠር ስንቅ አግበስብሱ ለከተሜው ለአባ ከርሱ በትሬንታው በአውቶቡሱ በቁሳቁስ ግሣንጉሱ ለቱጃር የጥጋብ ቅርሱ ለኔ ብጤም የቀን ጉርሱ አባ መስጠት እጦት ቢሱ አይ መርካቶ፥ ተሻምቶ ተገበያይቶ ወይ ተፈራርሶ ተጣልቶ በአንካ ስላንቲያ ተማትቶ አንዳንዴም ተፈነካከቶ ወይ ተመራርቆ ተስማምቶ አይ መርካቶ የኤስፔራንቶ የቋንቋ አገር ያ ሲነገር ያ ሲሰበር የስንቱ ልሣን ሲቀመር ያንዱን ሲያከር ያንዱን ሲያቀር ያንዱን ሲያውስ ያንዱን ሲያስቀር ያ ሲደቀል ያ ሲፈጠር የልሣን ሽማች ለብቻ ከዕቃው ጭምር በስልቻ ሲመዠርጥ እንደግቻ ቶሎ በል ቶሎ በል ብቻ፥ ዝግ በሉ እማይባልበት መርካቶ የአንደበት ፍላት ግርግር አሚባልባት ክርክር እሚሞቅባት ወዝ እሚንጠፈጠፍባት ሽቀጥ እሚታመቅባት ደላላ የሚያውጅባት ቸርቻሪ እሚተምምባት ሌባ ላብክን የሚያልብባት አይ መርካቶ* መርካቶ የገበያ ጎራ ላንዱ ምድር ላንዱ ጣራ ያ ሲዘረፍ ያ ሲደራ ያ ሲወስን ያ ሲፈራ ያ ሲሽሽግ ያ ሲያወራ የንግድን ጠፍ ወይ የአዝመራ የነጋዴን ምጥ መከራ፥ የከበረ እንደመረዋ+ ረብጣ አፍኖት ሲያስገመግም የከሰረ እንደ ፈላስፋ፥ በቁም ቅዠት ሲያልጐመጉም የኔ ብጤም ጠብሻን መቶት፥ በየጥሻው ሲያስስመልም ቸርቻሪ ዝርዝሩን ቋጥሮ፥ ቅንጣቢውን ሲቃርም የወር ሸማች ስንቁን ጭኖ፥ ሲመርቅና ሲረግም ማጅራት መቺ ከጀርባው፥ ጥሻውን ዘሎ ሲያዘግም ከዚህ በርሮ እዚያ ስብሮ፥ ያዝ ሲባል ሲሸሽ ሲጣጣር ካማኑኤል እራጉኤል ሾልኮ ዶሮ ማነቂያ ዳር ከመስጊድ እስከበረንዳ፥ ከአራተኛ እስከነፍስ ይማር የኡኡታው የጡሩምባው፥ የጩኸቱ የፊሽካው ሣግ የሰው የመኪና የከብት፥ የፍግ የቁሳቁስ ትንፋግ ሲገፋተር ሲመዣረጥ፥ ላቦት ለላቦት ሲላላግ ትንፋሽ ለትንፋሽ ሲማማግ አባ ሽብሩ መርካቶ፥ ያለውን በገፍ አጣጥቶ የሌለውን ከሌስበት፥ አስጐልጉሎ አስወጥቶ ስንቱን ከዳር ዳር አዛምቶ በግድም በውድ አስማምቶ አገርን ካገር አካትቶ ሁሉን አቀፍ ባይ መርካቶ ያቻችለዋል አሻምቶ፥ አይ መርካቶ ፲፱፻፷፭ - መርካቶ by Kibure Getami Tsgegaye G/Medhine


Type:Social
👁 :
አንዲት: አህያ፡ ርኀራኄን፡ አስተማረች
Catagory:Tell story
Auter:
Posted Date:07/29/2024
Posted By:utopia online

ሁለት፡ ልጆች፡ በመንገድ፡ ሊያልፉ፡ አንዲት፡ እንቁራሪት፡ አግ ኝተው: ሊገድሏት፡ ዐስቡና፡ ድንጋይ፡ እየወረወሩባት፡ ተከታተ ሏት፡፡ በዚያውም፡ መንገድ፡ አንዲት አህያ፡ ስታልፍ፡ እንቁራሪቷ፡ ላይ፡ በእግርዋ፡ _ ልትቆምባት፡ ስትል፡ አየቻትና፡ እንዳትረግጣት፡ እርምጃዋን፡ በቶሎ፡ አቃንታ፡ በጐን፡ ሳትነካት፡ አለፈች:: ከሁለቱ፡ ልጆች፡ አንደኛው፡ ወዳጁን፡ አለው፡፡ ይህችን: አህያ፡ ተመለከትህት፡ ወይ? እንቁራሪቷን፡ እንዳትረግጣት፡ አዝና፡ መንገ ዷን፡ አሳብራ፡ አለፈች፤ እኛስ፡ የዚችን፡ አህያ፡ ያህል፡ ርኀራኄ፡ ሳይ ኖረን ቀርቶ፡ ነውን፡ ይህችን፡ እንቁራሪት፡ ለመግደል፡ ዐስበን፡ እን ዲህ፡ የምናሳድዳት፤ አይሆንም፡ ተው፡ ይቅርብን፡ ብሎ ወዳጁን: መልካም፡ ምክር፡ መክሮ፡ እንቁራሪቷን፡ በሰላም፡ ትተዋት፡ ተመለሱ፡፡ ******************************************************************************************* እኔና ጨረቃ እኔና ጨረቃ ተጓድነን ወጥተን ፣ ልንደምቅበት አደባባዩን ቀን በቀን ሽተን፣ ተመለስን፤- እነፀሓይን አድንቀን ባይሆንልን ጨለማውን እየተመኘን፡፡ ታማኝነት ' ከሁሉ ' የበለጠ ፡ ነገር ፡ ነው ። የንጉሥ ' ግምጃ ፡ ቤት ፡ ሆኖ ፡ የሚሠራ ፡ አንድ ፡ ሰው ፡ ነበር ። እሱም ፡ የንጉሡን ፡ ገንዘብ ፡ እየሰረቀ ፡ በጥቂት ፡ ጊዜ ፡ ውስጥ ፡ ብዙ ፡ ሀብት ' ሰብስቦ ፡ ከበረ ። ኋላም ፡ ከንጉሡ ፡ ዘንድ ፡ ቀርቦ ፡ ከእንግዲህ ወዲያ ፡ እየነገድሁ ፡ ለመኖር ፡ ዐስቤያለሁና ፡ ግርማዊነትዎ፡ ፈቅዶልኝ ቢያሰናብተኝ ፡ እወድ ፡ ነበር ፡ ብሎ ፡ ለመነው ። ንጉሡም ፡ መልሱን ፡ በኋላ ' እሰጥሃለሁ ፡ አለውና ፡ አሰናበተው ። እሱም ፡ ከወጣ በኋላ ፡ የእሱ ፡ ተቈጣጣሪ ፡ ሆኖ ፡ የሚሠራውን ፡ ሰው ፡ አስጠርቶ ' ይህ ' ግምጃ' ቤት ፡ ሥራውን ' በትክክል ' ይሠራል ፡ ወይ ፡ ብሎ ' ጠየቀው ። ተቈ ጣጣሪውም ፡ የጐደለውን ፡ ገንዘብ ' ሁሉ ' በመዝገቡ ፡ አመልክቶ ' የሰ ረቀውን ' የገንዘብ ፡ ልክ ' ለንጉሡ ፡ አስረዳው " ንጉሡ ፡ ከዚህ፡ በኋላ፡ ግምጃ ' ቤቱን አስጠርቶ፡ እንዲህ' አለው። አንድ ፡ ሰው ፡ ከዕለታት ፡ አንድ ቀን ' ከገበታው ፡ ላይ ፡ አንድ ' ጠር ሙስ ፡ ወተት ' ▪ አስቀምጦ ፡ ሳይወትፈው ፡ ረስቶ፡ ትቶት ሄደ ። አንድ ' እባብ ' በጠርሙሱ ፡ አፍ ፡ ገብቶ ፡ ወተቱን ፡ ሁሉ ፡ ጭልጥ ፡ አድ ርጎ ፡ ጠጣው ። ከጠጣውም ፡ በኋላ ፡ ተመልሶ ፡ በዚያው ፡ በጠርሙሱ ፡ አፍ ፡ ሊወጣ ' ቢሞክር ፡ ሰውነቱ ፡ በጣም ፡ ደነደነና ፡ የጠርሙሱ'አፍ' አላስወጣህ ' አለው ። ምንም ' ቢታገል ' ለመውጣት ' የማይቻል ' ሆነበት " እንግዴህ ፡ አንዳንተ' ዐሳብ ' ይህ ' እባብ ፡ ከጠርሙሱ ' ውስጥ ' ለመውጣት እንዲችል ' ምን ፡ ማድረግ ፡ ይገባዋል'ይመስልሃል፡ብሎ፡ ጠየቀው ። የጠጣውን ' ወተት ፡ ሁሉ ፡ መመለስ ' ያሻዋል ፤ ይህን ' ያደ ረገ ' እንደ ' ሆነ ' ሰውነቱ ፡ እንደ ፡ ቀድሞው ፡ ተመልሶ ፡ ይቀጥንና ' የጠርሙሱ ፡ እፍ ፡ ያስወጣዋል ፤ አለዚያ ፡ ግን ' ለመውጣት ' አይች ልም ፡ ብሎ ፡ ግምጃ ፡ ቤቱ ' መለሰለት ። ንጉሡም ፡ ያንተም ፡ ነገር ፡ እንደዚሁ ' ያለ ' ነው ' ብሎ ' በምሳሌ ፡ አስረዳው " አደራ ' በተረከበው'ሥራ፡ላይ፡ለመንግሥቱና ለንጉሡ ፡ ታማኝ ሆኖ ' መገኘት ፡ ለሰው ፡ ከቀረው ፡ ሙያ ፡ ሁሉ ፡ የበለጠ ' ቁም ፡ ነገር ፡ ነው ። *******************************************************************************************************


Type:Social
👁 :
የንጉሰ ነገስቱ እናት
Catagory:Fiction
Auter:
Posted Date:07/29/2024
Posted By:utopia online

(ከተስፋዬ ገብረአብ) ሳቂታ ውብ ጥርሶችና ታማኝ አይኖች ያሏት ሸዋረጋ የምትባል አንዲት ልጅ ነበረች። ነዋሪነቷ ወሎ ላይ ነበር። ገናየስምንት አመት ህፃን ሳለች ወላጅ እናቷ ስለሞተችባት ለአንዲት አሮጊት በግርድና ለማገልገል ተቀጠረች። ይህች እድለቢስልጅ አባቷን አታውቀውም። እንጀራ ጋጋሪ ከነበረች ወላጅ እናቷ የተገኘ ውርስም አልነበራትም።አሮጊቷ በበቅሎ ሲጓዙ፣ እየተከተለች ከበቅሎዋ እኩል መስገር ዋና ስራዋ ሆነ። ምሽት ላይ የአሮጊቷን እግርታጥባለች። ማለዳ ቤት ትጠርጋለች። ገረድ እንደመሆኗ የታዘዘችውን ሁሉ ትሰራለች። በዚያን ዘመን ሰሜን ኢትዮጵያጦርነት ልማዱ ነበር። ወታደሮች ወሎን እያቋረጡ ያልፋሉ። ወታደሮች ወደ ዘመቻ ሲሄዱና ሲመለሱ ማየት ለሸዋረጋየእድገት ትዝታዋ ነው። አንዳንድ ጊዜ ስሜቷ እየተነሳሳ፣ የተቀጠረችበትን የግርድና ስራ በመተው ከወታደሮቹ ጋር ወደዘመቻ ትሄድ ነበር።በዘመኑ አስተሳሰብ ለአቅመ አዳም እንደደረሰች ከምስራቅ ኢትዮጵያ ከመጡ ወታደሮች አንዱ ሸዋረጋን ወደዳት።ምንም እንኳ ችግር ያደቀቃት ገረድ ብትሆንም፣ ቁንጅናዋን በማስተዋል፣ ልበሙሉ ፈገግታዋን በማጤን ሚስቱ አደረጋት።እሷም ቢሆን ከግርድና ይልቅ የአንድ ወታደር ሚስት መሆን እንደሚሻል በማመን ሳታመነታ ወደ ትዳር አለም ገባች።ወታደሩም ግዳጁን ፈፅሞ ሲያበቃ ሚስት ይዞ ወደ ሃረርጌ ተመለሰ። እነሆ! ያቺ ተስፋ አልባ የነበረች ምስኪን ልጅ አሁንየተሻለ ህይወት መኖር ጀመረች።አንድ ቀን ከባልዋ ጋር ሲጨዋወቱ፣“ሸዋ! ምንድነው ይሄ አንገትሽ ላይ ያለው ድግምት?” ሲል እንደ ዋዛ ይጠይቃታል።“ምንም” ትላለች።“አለምክንያትማ አላንጠለጠልሽውም?”መልስ ሳትሰጥ ዝም ትላለች፣ባሏ ጠረጠረ። መስተፋቅር ሊሆን ይችላል ብሎ ስለገመተ ወደ ንስሃ አባቱ ሄዶ ሚስቱ አንገት ላይ ስለታሰረውድግምት ይናዘዛል። ቄሱ ሚስትየውን ለማነጋገር ይፈቅዱና ባልየው በሌለበት እለት ወደቤት በመምጣት ሸዋረጋን ያነጋግሯትጀመር።“እንዲያው ይሄ አንገትሽ ላይ ያሰርሽው ምን ይሆን?”ሸዋረጋ በልቧ የያዘችው ምስጢር ቢሆንባትም፣ ቄስ ጠይቆ መልስ መስጠት ግዴታ ነውና እናቷ ከመሞቷ በፊትየነገረቻትም ምስጢር ተነፈሰች፣“እናቴ ናት ያሰረችልኝ…”“ምን ይሁንሽ ብላ አሰረችልሽ ልጄ?”“የማን ልጅ መሆኔ ተፅፎበታል ብላ ነገረችኝ…”“ማናት እናትሽ? ወዴት አለች አሁን?”“እንጀራ ጋጋሪ ነበረች። የሰባት አመት ልጅ ሳለሁ ሞተችብኝ…”“እስኪ ወዲህ በይው ልጄ?”ሸዋረጋ አንገቷ ላይ የታሰረውን ክታብ ፈትታ ለቄሱ አቀበለች። ቄሱ እያማተቡና አንዳች የማይሰማ ነገርእያጉተመተሙ የታሰረውን ክታብ በጥንቃቄ ፈቱት። የተጣጠፈውን ወረቀትም በርጋታ ዘረጋጉት። እናም አነበቡት።በማንበብ ላይ ሳሉ በድንጋጤ ብዛት ትንፋሻቸው ሊያመልጥ ምንም አልቀረውም። በተቀመጡበት ተፈንግለውእንዳይወድቁ፣ መከዳውን ደገፍ ብለው አቀርቅረው ቀሩ። ሸዋረጋ ከቄሱ ድንጋጤ ጋር አብራ ስለደነገጠች አባቷ ማንእንደሆነ እንዲነግሯት ተጣድፋ የጠቀች። ቄሱ ግን የተጠየቁትን በመመለስ ፈንታ መልሰው ለልጅቱ ጥያቄ ያቀርቡላትጀመር፣“እናትሽ ስላባትሽ ምን ነግራሻለች የኔ ልጅ?”“ምንም አልነገረችኝም፣ እሷ ስትሞት ትንሽ ነበርኩ…”“ምን ትዝ የሚልሽ ነገር አለ?”“ምንም የለም።”“መቼም ምንም አልነገረችሽም አይባልም። እስኪ አስታውሺ?”“ምንም አልነገረችኝም አባቴ። ድሃ ነሽና ከሰው ተጠግተሽ እደጊ! ካደግሽ በሁዋላ ግን ይህን በአንገትሽ ላይ በቆዳሰፍቼ ያሰርኩልሽን ወረቀት ለምታምኛቸው ሰዎች አሳዪ’ ብላኝ ሞተች…”“ከእናትሽ ጋር የት ነበራችሁ?”“ወሎ ነበርን። እስላሞች ቤት…”“እናትሽ እስላም ናት?”“ለመኖር ብዬ ነው እስላም ቤት የገባሁት ብላኛለች።”“እናትሽ ማንነበር ስሟ?”“ደስላ”ሸዋረጋ ልቧ ተሰቅሎ እንደገና ጠየቀች፣“ወላጅ አባቴ ማነው?”“አጤ ምኒልክ ናቸው የኔ ልጅ….” * * *እነሆ! ሸዋረጋ እና ባልዋ ከሃረርጌ ወደ አዲስአበባ ጉዞ ጀመሩ።አንዲት መጠጊያ ያጣች ወላጅ አልባ ሴት ያገባ የመሰለው ወታደር ከንጉሰ ነገስቱ ሴት ልጅ ጋር ጋብቻ መፈፀሙንማመን ቸግሮታል። ህይወት እድል ናት። እድል እያዋከበ ወስዶ የንጉስ ልጅ ባል አድርጎታል። በዚህ ምክንያትም ከንግዲህህይወቱ ይለወጣል። በርግጥም ሹመት እንደሚያገኝ አምኖአል። የልእልት ባል እንደመሆኑ ተራ ሰው ሆኖ ሊቀጥልአይችልም። ቢያንስ ደጃዝማችነት ማግኘት እንደሚገባው ሳያሰላስል አልቀረም። የንስሃ አባቱ የመከሩትና የነገሩትም ይህንኑነው፣“እድለኛ ነህ። ከንግዲህ ኑሮህ ይለወጣል። ሚስትህን ወደ ንጉሱ ውሰዳት። የእሳቸው ልጅ ነች…”ባላገሩ ወታደር ይህንኑ ጣፋጭ ህልም እያኘከ፣ ሸዋረጋ ምኒልክን ይዞ ከመናገሻዋ ከተማ አዲስአበባ ገባ። * * *እቴጌ ጣይቱ በጥሞና ካዳመጡ በሁዋላ፣“አስገቧቸው” ሲሉ አሽከራቸውን አዘዙ።የተጎሳቀሉ ባልና ሚስት ባላገሮች ከንግስቲቱ እልፍኝ ገብተው ለጥ ብለው እጅ ነሱ። እቴጌ ጣይቱ ልጅቱንአተኩረው መረመሯት። የእናቷን ቁንጅና ይዛ መወለዷን ሳያስተውሉ አልቀሩም። ፈገግ ስትል ፀሃይ ብልጭ ያለ ይመስላል።አይኖቿ የአባቷን እንደሚመስሉም ታዝበዋል። እናቷ ከቤተመንግስቱ ስትባረር ይህች ልጅ የ7 ወር ፅንስ እንደነበረችያስታውሳሉ። የተፈፀመውን ዝርዝር ነገር ሁሉ ያስታውሳሉ። አሁን ግን ፀፀት ቢጤ ልባቸውን ጫር ሳያደርገው አልቀረም።በርግጥ በዚያን ዘመን፣ ቅናት በልምጩ ሸንቁጧቸው የነበረ ቢሆንም በጊዜ ብዛት አሁን ያ ስሜት ጠፍቶአል።ደስላ ከወሎ የመጣች ኦሮሞ ነበረች። አንገቷ እንደ ኪሊዮፓትራ ነበር። ደርበብ ሞላ ያለች በጣም ቆንጆ። አንድ ቀን ከአጤምኒልክ ገረዶች አንዷ እመኝታ ክፍላ ድረስ በመምጣት እንዲህ አለቻት፣“የይሁዳው አንበሳ ፈልገውሻል”“ምነው በዚህ ሰአት?”ደስላ ገረዲቱን ተከትላ በጨለማ ውስጥ ወደ ንጉሱ የመኝታ ክፍል በመጓዝ ላይ ሳለች፣“ንጉሱ ለምን ፈለጉኝ?” ብላ ጠይቃ ነበር።“ወደውሻል! እድለኛ ነሽ” የሚል ምላሽ አገኘች።ንጉሰ ነገስቱ ከዚያን ቀን ጀምሮ ከዚህች ውብ የወሎ ኮረዳ ጋር የፍቅር ግንኙነት ነበራቸው። በመካከሉ ደስላፀነሰች። ማርገዟም ይታወቅ ጀመር። ሆኖም ፍርሃት ይዟት ለንጉሱ ሳትናገር ቀረች። በቤተመንግስቱ ዙሪያ የደስላ ማርገዝበሹክሹክታ ይወራ ጀመር። ከአጤ ምኒልክ ልጅ መውለድ የሚመኙ ሁሉ፣ ደስላ ከንጉሱ በማርገዟ በቅናት ጦፈዋል። እቴጌጣይቱ በወቅቱ ይህን ሁሉ ዝርዝር ቢያውቁም፣ አንዳች ሊያደርጉት የሚችሉት ነገር አልነበራቸውም። ደስላ ማርገዟንለንጉሱ ከመንገሯ በፊትም አጤ ምኒልክ ወደ ሰሜን ዘመቱ። ከዘመቻ ሲመለሱ ደስላ ቤመንግስት ውስጥ አልነበረችም።… ርግጥ ነው፣ ደስላ ከቤተመንግስት ከተባረረች በሁዋላ አጤ ምኒልክን ፍለጋ ወደ ሰሜን ተጉዛ ነበር። በጉዞዋ ላይግን ወለደች። ህፃኗ የንጉሱ መሆኗን መናገር አደጋ ይኖረዋል ብላ ሰጋች። የጣይቱ ሰዎች ይህን ከሰሙ ከነልጇእንዳያስገድሏት መፍራቷ አልቀረም። ስለሆነም፣ ለራሷም ሆነ ለልጇ ህይወት ስትል ንጉሱን በአካል እስክታገኝ ምስጢሯንበሆዷ መያዝ መረጠች። የምትጠጋበት ወገን ስላልነበራትም እንጀራ ጋጋሪ ሆና ማገልገል እጣ ክፍሏ ለመሆን በቃ።እንዳለመችው ግን አልሆነም። ታመመችና ህይወቷ አለፈ።እቴጌ ጣይቱ ለአሽከራቸው ትእዛዝ ሰጡ፣“ሰውነቷን ታጥባ ንፁህ ልብስ እንድትለብስ አድርጉ።”ደጃዝማችንትን እያለመ ረጅም መንገድ የተጓዘው ወታደር ታሪክ ግን ከዚያ በሁዋላ ከምድረገፅ ጠፋ። ‘እኩያህንፈልገህ አግባ’ ከሚል ምክር ጋር ለኑሮ የሚሆን ድጎማ ተሰጥቶት ተሰናብቶ ሊሆን ይችላል።በዚያው ሰሞን አጤ ምኒልክና እቴጌ ጣይቱ እንደተለመደው እያወጉ ሳለ፣“ያቺ ይወዷት የነበረች ገረድ ትዝ ትሎታለች?” ሲሉ ይጠይቃሉ።“የትኛዋ?”“ወደ ሰሜን በዘመቱ ጊዜ እዚህ ትተዋት የሄዱት። ከዘመቻ ሲመለሱ እንኳ ‘የት ሄደች?’ ብለው ጠይቀው ነበር።ልናገኛት ስላልቻልን ግን ልናመጣልዎ አልቻልንም”“አስታውሳለሁ። የወሎዋ ልጅ አይደለችም? ተገኘች እንዴ?”“የርስዎን ሴት ልጅ በወለደች በሰባት አመቷ ሞታለች።”አጤ ምኒልክ ክፉኛ አዘኑ። ልባቸው ሳይሰበር አልቀረም። መረር ባለ አነጋገርም ለእቴጌ ጣይቱ ትእዛዝ ሰጡ፣“ያለፈው አልፎአል። ስለ እግዚአብሄር ብለሽ ልጄን ፈልጊልኝ?”“ንጉሰ ነገስት ሆይ! ደስ ይበልዎ! ልጅዎ ተገኝታለች”እቴጌ ጣይቱ እልፍኙን ለቀው ወጡ። ሲመለሱም ስምንት ተመሳሳይ ልብስ የለበሱ፣ በተመሳሳይ እድሜ ላይየሚገኙ ኮረዶችን አስከትለው ገቡ። አጤ ምኒልክ ድራማው ገባቸው። ከስምንቱ መካከል አንዷ ከዚያች በጣምከሚያፈቅሯት የወሎ ኦሮሞ ወለዷት ልጃቸው ናት ማለት ነው። አጤ ምኒልክ ከዙፋናቸው ተነስተው እንደ እግር ኳስተጫዋቾች ቡድን በተርታ የተደረደሩትን ኮረዶች አንድ ባንድ ያስተውላቸው ጀመር። እየተጠጉ መረመሯቸው። እናምጥቂት እንኳ ሳያመነቱ፣ ሸዋረጋ ምኒልክን ከሴቶቹ መሃል ለይተው እጇን ያዟት፣“ልጄ ይህቺ ናት!” ሲሉም ጮኸው ተናገሩ። አያይዘውም ጨመሩበት፣ “…ጥርሶቿና ፈገግታዋ ቁርጥ የእናቷ ነው!...” (ሸዋረጋ ምኒልክ ለወሎው ራስ ሚካኤል ተድራ ጥር 25፣ 1888 ወረሂመኑ ተንታ ውስጥ ልጅ እያሱ ሚካኤልን ወለደች። አጤ ምኒልክም ለሚያፈቅሯት ሴት የልጅ ልጅ የንጉሰነገስትነት ስልጣናቸውን አውርሰው አረፉ…)


Type:Social

Page 3 of 75